من توی اون ایستگاه خوابم برد.
تو رفتی.
و این قطار تا ابد ادامه داره.
من توی اون ایستگاه خوابم برد.
تو رفتی.
و این قطار تا ابد ادامه داره.
- "تو نمیدونی بدهکار باشی و هی جلوی چشمشون راه بری ینی چی. نمیدونی دو روز هیچی نخوری و عین سگ کار کنی ینی چی."
به پسر جوون لاغر که همیشه توی خیابون بساط فروش ظروف داره، پشت گوشی داد میزد.
اتاقم بوی تینر روغنی میده و قلموهام روی میز پخشن. منتظرم کمی رنگ روی کاغذ بوم هام خشک بشن و از پنجره به هلال ماه کمرنگی نگاه میکنم که تازگی با لیور ازش عکس گرفتم. کلاغ ها از یک سمت به سمت دیگه آسمون پرواز میکنن، یه پرنده ای میخونه و از لیوان چاییم بخار بلند میشه. باید بریم و دلم برای این خونه تنگ میشه.
امروز دچار دژاوو* شدم.
مسئول عکاسی از افتتاحیه نگارخونه دانشکده هنر بودم. باز شدن نگارخونه، با یک مجموعه تابلوی نقاشی از دانشجوها و استادها برای خیریه همراه بود. بعد از اینکه افراد مهم اومدن و رفتن و پشت سر هم عکس گرفتم، یکی از استادهای کادر اجرایی بهم گفت از تابلوی شماره ی یک تا آخرین تابلو به ترتیب عکس بگیرم تا برای کاتولوگ استفاده کنن و به دست خریدار بدن. من هم شروع کردم دونه دونه شماره ی تابلوها رو چک کردم و عکس گرفتم. در همین بین، متوجه شدم خیلی از شماره ها رو اشتباه زدن و یه جا سه تا و یه جای دیگه 10 تا شماره جا گذاشتن! چند بار هم توی فضای تو در توی نگارخونه گشتم اما نتیجه همون بود. به یکی از دانشجوهای ارشد که هفته ی پیش باهاش آشنا شده بودم و همراه بقیه شماره ها رو کنار تابلوها چسبونده بود، گفتم. اون هم گفت تعداد تابلوهایی که گرفتن با عدد شماره ها نمیخونه و جایی از دستشون در رفته. داشتیم با هم تعداد رو محاسبه می کردیم که ذهنم یک دفعه توی فضای دنیای اطرافش یه وقفه ایجاد کرد. هی من این رو قبلا دیدم...! این صحنه به شدت برام آشنا بود. حتی عدد هایی که اون داشت پشت سر هم میگفت رو یک ثانیه قبلش توی ذهنم داشتم! یادم اومد همین تازگی خواب اینجا رو دیده بودم و یادم رفته بود توی چنل بنویسم که خواب عجیبی دیدم. خواب دیدم توی یه گالری بودم و داشتم مقدار خطای تابلوها رو به دست میاوردم اما نمیدونستم اون گالری کجا و مال کی بود و چرا اونجا کار می کردم. قبلا هم دچار دژاوو شدم، اما این بار خیلی فاصله ی زمانی نزدیکی داشتن و حسش شدید تر بود. میدونستم این رو خواب دیدم اما در گذشته، به یاد نداشتم این صحنه ی آشنا رو کجا دیدم. خیلی برام جالب بود.
*آشناپنداری یا دژا-وو یا حالت پیشدیده حالتی از ذهن است که در آن فرد پس از دیدن صحنهای احساس میکند آن صحنه را قبلاً دیدهاست و در گذشته با آن مواجه شدهاست.
از زمانی که یادم هست، اون قدر آسمون رو دوست داشتم که میخواستم بخشی ازش باشم.
گاهی با خودم فکر می کنم فقط منم که به همچین چیزهایی توجه می کنم؟ به نور غروب خورشید روی ساخمون های رو به رو، نور نارنجی منعکس شده از روی شیشه ها، دیدن اسمون توی شیشه ی آپارتمان ها، مجتمع های بزرگ و کف زمین توی یه چاله ی کوچیک آب، گیاه ظریفی که از گوشه ی آسفالت زده بیرون، تصویر و نور منظره اون سمت اتوبوس روی شیشه ی سمتی که من نشستم و ترکیبش با تصویری که در واقع وجود داره، سایه های موازی درخت های کنار اتوبان، نوری که از پنجره ی کلاس رد میشه و یه رنگین کمون روی زمین می اندازه، تکون خوردن کرکره های کلاس و جا به جا شدن سایه ها و لکه های روی موزاییک، اون تیکه ابر کوچیکی که اون دور دور ها داره برای خودش میره، رنگین کمونای کوچیکی که در اثر نیمه باز نگه داشتن چشمم مقابل نورخورشید میبینم... وقتی دقت میکنم و متوجه میشم کسی اطرافم به چیزی که من بهش نگاه میکنم توجه نداره، نمیدونم چه واکنشی داشته باشم. گاهی خوشحالم؛ با این چشم ها به دنیا اومدم، این یه موهبت برای منه نه؟ گاهی حس خوبی بهش ندارم. صدایی توی ذهنم زمزمه میکنه به این خاطره که دغدغه ای ندارم. برای سیر کردن شکم خودم یا خانواده ام از خونه بیرون نمیزنم. به حقوق نگرفته و خرید ضروری ترین چیزهام فکر نمیکنم. یا... دنبال جای خواب توی این سوز زمستون نمیگردم. برای همینه که وقت دارم سرم رو بالا بگیرم و به ابرها دقت کنم، بگم سرما رو دوست دارم چون جایی گرم برای پناه گرفتن ازش داشته باشم. دارم جست و جو میکنم. دارم برای بهترین راه استفاده از این موهبت جست و جو میکنم. اگر میتونم دقت کنم، اگر میتونم این ها رو ببینم، یه جوری هم باید نشونشون بدم.
شاید از اولین بار نه، اما از چند دهمین باری که پام رو توی دانشگاهم گذاشتم، عاشقش شدم. حتی اون اول ها ازش بدم هم میومد چون دلم میخواست جای دیگه ای باشم، اما کم کم و در طول ترم ها بهم نشون داد که میتونه چه اندازه دوست داشتنی باشه. ترم قبل، وقتی از در ورودی تو میومدم، وقتی سمت هنر میرفتم، وقتی گوشه و کنار دانشگاه رو کشف میکردم، وقتی توی شلوغی بین بچه ها میپیچیدم و به سمت مقصدم میرفتم، وقتی از در خارج میشدم... با خودم فکر کردم که دلم برای اینجا تنگ میشه. چیزی نمونده بود که وارد ترم چهارم بشم و بعد از اون، نیمی از مهلتم توی دانشگاه تموم میشد! یک سال و نیم رو با سرعت طی کرده بودم و باقیش هم سریعتر از این تموم میشد. لبخند میزدم ولی اندوه کمی ته قلبم بود. دانشکده ی هنر و دانشجوها و استاداش همیشه برام پر از شگفتی بودن. منصف باشیم، بعضی جاها هم همینها، دلیل آزردگیم بودن اما این چیزی از علاقه ام به زمانی که توی دانشگاه میگذرونم کم نمیکنه. حقیقتا وقتی فارغ التحصیل بشم دلم برای اینجا تنگ میشه. اما نمیتونم زمان رو نگه دارم، فقط میتونم همونطور همراه هنر و کتاب هام با لبخند به راهم ادامه بدم و بیشتر و بیشتر از زمانم استفاده کنم.
قرار شد خانه ی پدربزرگ و مادربزرگ در روستا تبدیل به مکانی برای گردشگری شود. چند وقتی هست که شورای روستا به فکر ترمیم آن و مدرن تر شدنش هستند و کارهایی انجام داده اند اما این تصمیم، مخصوص به خانواده ی ما بود و خانه ی بزرگ و حیاط دارمان در بهترین جای روستا. تصمیم بر این شد که تا تابستان سال بعد اقداماتی قطعی برای تغییر خانه و همچنین روستا انجام شود.
در طول تمام آن صحبت ها، قلبم بیشتر و بیشتر فشرده میشد. گردشگری همان معنی را میداد که روستا نبودن، همان معنی ورود غریبه ها، نابود شدن طبیعت بکر برای پول و بیشتر و بیشتر سمت تکنولوژی رفتن و شکل شهر گرفتن. من شهر دیگری نمیخواستم. تهران کوچک به اندازه ی کافی برای همه بزرگ بود. باید روستایی باشد که تابستان ها همه ی وسایلت را بچینی توی ماشین و همراه با خانواده به سمتش بروی و بدانی وقتی سمت در چوبی همیشه باز می روی، پدر بزرگ و مادربزرگ جایی روی ایوان یا داخل کنار سماور نشسته اند به انتظار بچه ها و نوه هایشان؛ مسافرتی که هرسال انجام میدادیم و عکس یکسالگی ام نشسته روی چادر و درحال بازی با سیب های سبز باغ پدربزرگ گواه آن است.
هرچند دو سه سالی بود که پدربزرگ و مادربزرگ به دلیل بیماری و شرایط سخت دیگر بهار و تابستان به خانه شان برنمیگشتند. و سفر کردن به روستا بدون دیدن آنها در خانه، نشسته روی زیراندازهای نمدی کنار چراغ علاءالدین و لیوان چای پر از دلشستگی بود. در چوبی هم آهنی شده بود و پل چوبی روی روخانه از فلز و سیمان.
و حالا با این فکر که دیگر آن خانه، حیاط، رودخانه ای که آنقدر در آن میماندیم تا پاهایمان از سرمای آب تمیز سر شود، تک درخت کاج روی آن کوه بزرگ، چشمه ی اصلی روستا که تا بالای کوه پیاده میرفتیم تا به آن برسیم و بعد مسیرش را تاپایین برای رسیدن به باغ طی میکردیم، صخره های قلعه مانند پشت روستا، چمنزار، گل های آفتابگردان، گل های کوچک کنار رودخانه، اسب ها و گاوها و مرغابی های نشسته کنار آب، آسمان آبی و ابرهای بدون لک، آفتاب سوزان ظهر و داستان های ترسناک نیمه شب های سرد، دریاچه ای که باید مدت طولانی در آن جاده ی خاکی میراندی تا آبی فیروزه ایش را درخشان زیر نور ببینی، گیاه های گزنه که تنمان را به خارش می انداخت، دستشویی کوچک بیرون خانه با آن در چوبی که همیشه بوی نفت میداد، تشک هایی بسیار بزرگ و سنگین که تمام شب نمیتوانستی ازشان تکان بخوری، کرسی کوچکی که در اتاق وسطی قرار داشت دیگر مال ما نیستند؛ قفسه سینه ام تنگ میشود. حالا باید تمام چیزهای فوق العاده ی روستا را با مردم شریک میشدیم و تمام آنچه من میدانم این است که انسان قدر هیچ چیز را نمیداند و مدرن شدن همراه با آباد کردنش، نابودی به بار میآورد.
از این به بعد نور چراغ ها و آلودگی ماشین ها ستاره های شب روستایم را مانند تهران میکنند...
باید این ها را میگفتم. باید میگفتم تا یادم بماند چند سال دیگر در ازای چیزهایی که به دست اوردم چه چیزهایی از دست دادیم.